इलाम, २८ भदौ । इलाम र पाँचथरमा रहेका पाँच वटा सरकारीस्तरबाट सञ्चालित चीज कारखाना बन्द भएका छन् ।
कारखानाबाट उत्पादित चीज बिक्री नभएपछि कारखानानै बन्द भएका हुन् । देशमा जारी बन्द, हडतालका कारण चीजको खपत नहुँदा कारखाना संकटमा परेका हुन् ।
दुग्ध विकास संस्थान विराटनगरअन्तर्गत रहेका पाँचथरको राँके र इलामका रक्से, माइपोखरी, पशुपतिनगर र नयाँबजार चीज कारखाना बन्द भएका हुन् । चीज कारखाना बन्द हुँदा किसानलाई दैनिक लाखौँ रूपैयाँ घाटा भइरहेको छ ।
गत वैशाख १२ र २९ गते गएको विनाशकारी भूकम्प, मधेसमा जारी आन्दोलनका कारण राजधानीलगायत ठूला सहरमा दुई सातादेखि चीज निकासी हुन सकेको छैनन् । ठूला सहरका तारे होटलमा धेरै परिमाणमा बिक्री हुने चीज अहिले निकासी ठप्प छ ।
‘अहिले चीज खपत नभएर कारखानामा राख्ने ठाउँसमेत छैन, अर्काेतिर ढुवानी गर्न सकिएको छैन’ पशुपतिनगर चीज उत्पादन केन्द्रका प्रमुख सोमराज चापागाइँले भने–‘देशमा शान्ति स्थापना नहुञ्जेल चीजको बजार सुध्रिने देखिँदैन ।’ बन्द भएका चीज कारखाना कहिले खुल्ने भन्ने कुनै टुंगो नभएको कारखानाले जनाएको छ ।
सरकारी स्वामित्वमा रहेका यी चीज केन्द्रबाहेक जिल्लामा निजीस्तरबाट पनि एक दर्जनभन्दा बढी चीज कारखाना स्थापना भएका छन् । सरकारी स्वामित्वमा रहेका कारखानामा चीज बिक्री नहुँदा ३० हजार किलोग्राम तयारी चीज नष्ट हुने अवस्थामा पुगेको चापागाइँले बताए ।
यतिबेला प्रशस्त पर्यटक आउने सिजन भए पनि विनाशकारी भूकम्प, बन्द, हडतालको कारण पर्यटक नआएर होटल व्यवसाय फस्टाउन नसक्दा चीज बिक्री हुन नसकेको कारखानाले जनाएका छन् ।
देशकै ठूलो चीज उत्पादन केन्द्रको रूपमा स्थापित पशुपतिनगर चीज कारखानामा यसअघि दैनिक दुई हजार ७०० लिटर दूधबाट चीज उत्पादन गरिँदै आएको थियो ।
रक्से, माइपोखरी, नयाँबजार, राँके चीज कारखानामा दैनिक ८०० देखि एक हजार किलोसम्म चीज उत्पादन हुँदै आएको थियो । चीज कारखानाका अतिरिक्त संस्थानअन्तर्गत रहेका दुग्ध चिस्यान केन्द्रले समेत हप्ताको तीन दिन मिल्क होलिडे गर्न थालेका छन् ।
दुग्ध विकास संस्थानले दूध खरिद नगरेपछि चिस्यान केन्द्र पनि बन्द गर्नुपरेको विब्ल्याँटे दुग्ध चिस्यान केन्द्रका कर्मचारी ओमप्रकाश खरेलले बताए ।